پراکنش و فراوانی ژن های تولید کننده توکسین (toxa و toxb) در جمعیت های قارچ pyrenophora tritici-repentis عامل بیماری لکه خرمایی گندم در شمال ایران

بیماری لکه خرمایی گندم به دلیل حساسیت بالای اکثر ارقام گندم، در مناطق شمالی کشور به شدت در حال گسترش است. استفاده موفق از ارقام مقاوم به این بیماری منوط به وجود اطلاعات کافی از ساختار ژنتیکی عامل بیماری و به ویژه وجود و عدم وجود فاکتورهای بیماریزایی در داخل جمعیت قارچ است. تحقیق حاضر اولین گزارش در زمینه پراکنش و فراوانی ژن های تولید کننده توکسین های toxa و toxb در جمعیت های قارچ عامل بیماری در ایران است. در این تحقیق نمونه های برگی آلوده گندم نان دارای علایم لکه خرمایی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از جداسازی، خالص سازی و تکثیر عامل بیماری، dna جدایه ها استخراج شد. نمونه ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی برای شناسایی ژن های تولید کننده توکسین های اختصاصی (ژن های toxa و toxb) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که 86% از جدایه ها دارای ژن toxa، 77% از جدایه ها دارای ژن toxb و 64% از جدایه ها دارای هر دو فاکتور بیماریزایی بودند. بر اساس این نتایج اکثر جدایه های قارچ عامل لکه خرمایی در شمال ایران دارای ژن های toxa و toxb بوده و پراکنش آن ها در جدایه های مورد مطالعه منحصر به موقعیت های جغرافیایی خاصی نبود. این بررسی نشان داد علایم نکروز و کلروز ایجاد شده در روی ارقام گندم را می توان به فراوانی بالای این دو ژن نسبت داد.